Boşanma Çocuğun Yurtdışına Kaçırılması
07 April 2020 - Av. Ali Kemal Şengül Tarafından Yazıldı.Çocuğun Yurtdışına Kaçırılması
Velayetin kötüye kullanılması durumlarından birisi de çocuğun velayetini alan kişinin diğer ebeveyn ile görüşmesine engel olmak için yurt dışına çocuğu kaçırmasıdır. Ülkemizde çocukla görüşmenin engellenmesi için çocuğun anne ya da baba tarafında yurt dışına kaçırmakta ve büyük sorunlar yaşanmaktadır. Bu nedenle “Çocukların Velayetine İlişkin Kararların Tanınması ve Tenfizi İle Çocukların Velayetinin İadesine İlişkin Avrupa Sözleşmesi” 1980 yılında imzalanmış ve söz konusu sözleşme, ülkemizde de onaylanarak yürürlüğe girmiştir.
01.08.2000 tarihinde de ülkemizde 1980 tarihli Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesi onaylanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu sözleşme ile çocuğun kaçırılması ve alıkonulması durumları adına hazırlanmıştır.
Sözleşme ile istenilen amaç, çocuğun iadesine yöneliktir, çocuğu kaçıran adına yapılacak olan cezalandırma da değildir. Çocuk adına ortak velayet var iken ya da mahkeme kararı ile velayete dair karar verilmemişken anne ya da baba, çocuğu yurtdışına kaçırması halinde, velayet hakkı ihlaline girmektedir. Böyle bir durumda, çocuğun bulunduğu ülkeden iadesi talep edilecektir.
Çocuk, farklı bir ülkeye götürülmesi sonrası, çocuğun götürülmesinde haksızlık tespiti olur ya da velayete ilişkin mahkemeden karar alınırsa Çocukların Velayetine İlişkin Avrupa Sözleşmesi uygulanacaktır. Çocuğun velayeti konusunda hak sahibi olan sözleşme tarafı devlet, çocuğun bulunduğu ülkeden iade talep edecektir.
Bütün bunların aşaması da şu şekilde gerçekleşecektir: velayet hakkı ihlal edilen ebeveyn, Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü’ne başvuruda bulunmalıdır. Adalet Bakanlığı, görevini Cumhuriyet Başsavcılıkları aracılığıyla yerine getirmektedir.
Çocuğun mutad meskeni Türkiye, götürülerek velayet hakkı ihlal edilen çocuk adına geri dönme işlemini Cumhuriyet Başsavcılıkları gönderici makam olarak işlevde bulunmaktadır. Cumhuriyet başsavcılığı, çocuğun götürüldüğü ülkenin sözleşmeye taraf olup olmadığı tespitinde bulunmalıdır. Ülke, sözleşmeye taraf olarak tespit edilmiş ise, çocuğunun kaçırıldığını belirten ve başvuran tarafın belgelerinin düzenlenmesinde yardım edilerek evrak merkezi makama (Bakanlığa) gönderilecektir.
Çocuk, Türkiye’de ise yabancı devlete iade için talep, sözleşmeye uygun olup olmadığının tespiti ile çocuğun bulunduğu bildirilen yerdeki Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderilmektedir.
